تاریخچه پلاستیک

تاریخچه

اولین قدم در مورد صنعت پلاستیک ، توسط فردی به نام وایسا هیکات انجام گرفت که تلاش می‌کرد ماده‌ای بجای عاج فیل تهیه کند. چون عاج فیل بعنوان ماده‌ای سخت ، گرانقیمت و همینطور کمیاب کاربردهای فراوانی داشت. وی توانست نیترات سلولز را (که به غلط نیتروسلولز گفته می‌شود) از سلولز تهیه کند. پس نیترات سلولز اولین پلاستیک با منشا طبیعی است.

ویژگیهای مواد پلاستیکی

یک ویژگی مهم مواد پلاستیکی در صنعت ، فرآیند پذیر بودن یا Processible بودن آن است. اگر ماده‌ای قابل ذوب یا قابل حل باشد، در صنعت قابل استفاده است و گرنه نمی‌توان از آن استفاده صنعتی کرد. چون نمی‌توانیم آن را برای تهیه مواد بکار ببریم.

ویژگی سلولز و نیترات سلولز

سلولز نه قابل حل و نه قابل ذوب است و قبل از ذوب تجزیه می‌شود. پس فرآیند پذیر نیست. اما نیترات سلولز هم قابل حل و هم قابل ذوب است. یعنی وایسا هیکات ، سلولز فرآیند ناپذیر را به نیترات سلولز فرآیند پذیر تبدیل کرد.

ویژگی استات سلولز

نیترات سلولز ایراداتی دارد. از این رو تلاش برای جایگزین کردن یک پلاستیک دیگر به جای آن آغاز شد. در سال ۱۹۰۸۸ مایلز استات را تهیه کرد که هم مزیت نیتروسلولز را دارد و هم کارکردن با آن آسانتر است و خطرات کمتری دارد.

اولین پلاستیک سنتزی

اولین پلاستیک سنتزی ، رزین فنل- فرمالدئید بود که در تلاش برای ساخت مواد پلیمری کاملا سنتزی ، در سال ۱۹۰۷ لئو بلکند موفق شد از متراکم کردن فنل با فرمالدئید ، رزین فنل فرمالدئید را که بعدها تحت عنوان بالکیت (بعنوان محصول نهایی) نامیده شد، تولید کند. این رزین هم در محیطهای اسیدی و هم قلیایی قابل تهیه است.

 فنوپلاستها

از متراکم شدن فنل با فرمالدئید در محیط اسیدی یا بازی فنوپلاست یا رزین فنل-فرمالدئید حاصل می‌شود. ماکزیمم PH که در صنعت با آن کار می‌شود ۸/۵ است و برای ایجاد این PH البته در محیط بازی به محیط ،NH₃ یا NaOHاضافه می‌شود. برای این که چسب نجاری حاصل شود، در انتهای مولکول ، باید گروه OH باشد. هر چه گروههای OH بیشتر باشد چسبندگی بیشتر خواهد بود. پس برای تولید چسب بهتر ، باید فرمالدئید اضافی برداریم. بهترین چسب آن است که گروه فرمالدئید آزاد داشته باشد.

آمینوپلاستها

این پلاستیک‌ها از متراکم شدن اوره یا ملامین با فرمالدئید در محیط اسیدی یا بازی بدست می‌آیند. دمای این واکنش باید بین ۶۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد باشد. چسب فنل فرمالدئید بعلت بدبویی در بازار نیست. ولی این چسب ، در بازار موجود است. ملامین یا ۸ ، ۴ ، ۶ _ تری آمینو _ ۱ ، ۳ ، ۵ _ تری آزید با فرمالدئید می‌تواند در محیط اسیدی یا بازی ، واکنش چند تراکمی انجام دهد و برحسب شرایط تنظیم واکنش ، پلیمر یک بعدی ایجاد کند.

وقتی که شرایط را با تنظیم PH در محیط اسیدی و دمای زیاد تغییر دهیم، پلیمر یک بعدی به سه بعدی تبدیل می‌شود و همراه با ۲۰ درصد کائولن تبدیل به فرمیکال می‌شود که ماده استخوانی روی میزهای کابینت‌هاست که در خلا تحت فشار بالا پرس می‌شود. حال اگر ۴۰ – ۳۰ درصد کربنات کلسیم اضافه کنیم، تبدیل به زیر سیگاری و مواد دیر اشتعال پذیر می‌شود که قیمت آن ، فوق‌العاده افت می‌کند. اما قدرت مکانیکی آن بالا می‌رود.

کلید و پریز برق بدون استثنا از این ماده می‌باشد.

ترموپلاستها

پلیمرهایی هستند که در اثر فشار ، تغییر شکل می‌دهند و بعد از حذف نیروی خارجی ، این تغییر شکل همچنان ادامه می‌یابد و باقی می‌ماند. به عبارت دیگر ، خاصیت پلاستیسیتی دارند. این پلیمرها در اثرگرما بتدریج نرم می‌شوند و با افزایش دما به حالت فیزیکی جامد خود تبدیل می‌شوند. این خصلت ، کاربرد این پلیمرها را تضمین می‌کند یا بوجود می‌آورد. اگر ترموپلاستیکی را بصورت پودر یا حلقه‌های کوچک حرارت دهیم، ابتدا نرم و سپس مذاب و وسیکوز می‌شود و اگر آنها را قالب بگیریم، شکل قالب را به خود می‌گیرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست از فهرست اقلامی خبر داد که باید پسماندهای آنها توسط تولیدکنندگان بازیافت شده و یا ۵/۰ در هزار ارزش آنها همزمان با فروش و یا ورود، به صندوق ملی محیط زیست پرداخت شود.

به گزارش سما به نقل از ایسنا، دکتر یوسف حجت این فهرست را بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها شامل مواد پلیمری از قبیل پلاستیکها، PET و لاستیک، کالاهای شیشه‌ای، کریستال، اشیای ساخته شده از فلزات ساده و آلیاژی، اشیای ساخته شده از چوب و نئوپان، کالاهای ساخته شده از کاغذ و مقوا، انواع روغنهای روانکار، کالاهایی که حداقل از دو جزء شیشه، فلز، پلیمر، ‌سلولز تشکیل شوند، لوازم برقی و الکترونیکی و انواع مصالح ساختمانی از نوع کانی‌های غیرفلزی اعلام کرد و افزود: بر این اساس صندوق ملی محیط زیست باید برای بازیافت پسماند حاصل هر یک از اقلام مزبور، مبالغ دریافتی را در اختیار واحدهای بازیافت کننده آن قلم پسماند قرار دهد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: مختلفان طبق این آیین‌نامه به حکم مراجع قضایی به جزای نقدی در بار اول برای پسماندهای عادی از ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال و در صورت تکرار، هر بار به ۲ برابر مجازات قبلی در این ماده محکوم می‌شوند.

به گفته وی همچنین مخلوط کنندگان پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و تخلیه و پخش‌کنندگان آنها در محیط و یا فروشندگان، استفاده‌کنندگان و بازیافت‌کنندگان این پسماندها به جزای نقدی از ۲ میلیون ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال و در صورت تکرار به دو برابر حداکثر مجازات و در صورت تکرار مجدد هر بار به دو برابر مجازات بار قبل محکوم می‌شوند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین تولیدکنندگان پسماند عادی و اشخاص حقیقی و حقوقی مسؤول مراکز و مجتمع‌هایی که پسماند عادی تولید می‌کنند، از قبیل ساکنین منازل، مدیران ومتصدیان مجتمع‌ها و شهرکها، اردوگاه‌ها، ‌سربازخانه‌ها، ‌واحدها و مجتمع‌های تجاری، خدماتی، آموزشی،‌ تفریحی و تفرجگاهی در قبال مدیریت اجرایی پسماند عادی پاسخگو بوده و ملزم به رعایت مقررات و شیوه‌ نامه‌های آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها شدند.

وی تصریح کرد: کلیه مراکز تولید کننده پسماندهای ویژه همچنین تولیدکنندگان جزء ویژه پسماند عادی (خانگی) باید نسبت به جداسازی پسماندهای ویژه از پسماندهای عادی در محل تولید اقدام کنند.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین تولیدکنندگان پسماندهای ویژه ملزم به کاهش مقدار و یا شدت آلودگی پسماندها بوده و باید پسماند تولیدی و ظرفیت فعالیت خود را در فرمهای اظهارنامه ثبت و به سازمان حفاظت محیط زیست گزارش کنند، در غیر این صورت مشمول جرایم زیست‌محیطی خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه دستگاههای ذیربط باید قبل از صدور مجوز محل دفن زباله‌ها و پسماندها نسبت به استعلام و اخذ تاییدیه وزارت نیرو در زمینه عدم تاثیرپذیری منابع آبی اقدام کنند، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست نیز مکلف شده ظرف یکسال بانک اطلاعاتی جامع پسماندها را با همکاری دستگاه‌ها و مدیریتهای اجرایی ذی‌ربط تهیه کند.

به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور باید اعتبارات لازم جهت اجرایی شدن این آیین‌نامه را در لوایح بودجه پیش‌بینی کند.

وی تصریح کرد: وزارت کشور نیز مکلف است با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست شیوه نامه‌های اجرایی مدیریت پسماندهای عادی و کشاورزی و پسماند ویژه تبدیل شده به پسماند عادی از قبیل تولید، ذخیره‌سازی، جمع‌آوری، جداسازی، حمل و نقل، بازیافت، پردازش و دفع را تا ۶ ماه آینده تهیه کرده و به مورد اجرا بگذارد. این وازتخانه همچنین مکلف شده است ضوابط ، مقررات و دستورالعملهای قانونی را به مدیریتهای اجرایی پسماند عادی و شوراهای اسلامی ابلاغ و محل دفع پسماندهای عادی را بر اساس ضوابط

زیست‌محیطی و با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی تعیین کند.

حجت تاکید کرد: محلهای دفع تعیین شده پسماندها در صورت لزوم، با اجرای مفاد قانون نحوه خرید و تملک در اختیار مدیریتهای اجرایی پسماندها قرار گرفته تا طبق ضوابط و مقررات مربوط بهره‌برداری شود.

وی با اشاره به اینکه کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مبادرت به عملیات ساختمانی و عمرانی در سطح شهر، روستا و بخش می‌کنند، باید مقررات و شیوه‌نامه‌های مربوط در خصوص جداسازی، ذخیره و انتقال نخاله‌های ساختمانی را رعایت کنند، به ایسنا گفت: بخشداریها باید بر اساس شیوه‌نامه‌های ارسالی از سوی وزارت کشور نسبت به جمع‌آوری، حمل و دفع پسماندهای عادی بین راهی از قبیل پسماندهای رستورانها، پمپ بنزین‌ها و سایر تاسیسات اطراف راهها و حریم راهها اقدام کنند.

به گفته حجت، وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز باید از طریق گمرکات، از ورود کالاهایی که بر اساس فهرست اعلام شده از سوی سازمان، دارای پسماند ویژه غیرمجاز هستند، جلوگیری کند.

وی با اشاره به یکی دیگر از مواد آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها، گفت: بر این اساس موسسه استاندارد باید ظرف یکسال استانداردهای کاغذ و پلاستیک بازیافتی و موارد مجاز استفاده آنها از جنبه‌های فنی و بهداشتی، کود آلی به خصوص کود کمپوست حاصل از پردازش پسماندهای عادی و کشاورزی، تاسیسات و تجهیزات مرتبط با مدیریت پسماندها از جمله دستگاه‌های زباله سوز و نوع پسماندهای مورد پذیرش از جنبه فنی و بهداشتی، علایم نشان دهنده نوع و جنس پلاستیکها و نیز پلاستیکهای قابل تجزیه در طبیعت را تهیه کند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست از فهرست اقلامی خبر داد که باید پسماندهای آنها توسط تولیدکنندگان بازیافت شده و یا ۵/۰ در هزار ارزش آنها همزمان با فروش و یا ورود، به صندوق ملی محیط زیست پرداخت شود.

دکتر یوسف حجت در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار «محیط زیست» ایسنا، این فهرست را بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها شامل مواد پلیمری از قبیل پلاستیکها،PET و لاستیک، کالاهای شیشه‌ای، کریستال، اشیای ساخته شده از فلزات ساده و آلیاژی، اشیای ساخته شده از چوب و نئوپان، کالاهای ساخته شده از کاغذ و مقوا، انواع روغنهای روانکار، کالاهایی که حداقل از دو جزء شیشه، فلز، پلیمر، ‌سلولز تشکیل شوند، لوازم برقی و الکترونیکی و انواع مصالح ساختمانی از نوع کانی‌های غیرفلزی اعلام کرد و افزود: بر این اساس صندوق ملی محیط زیست باید برای بازیافت پسماند حاصل هر یک از اقلام مزبور، مبالغ دریافتی را در اختیار واحدهای بازیافت کننده آن قلم پسماند قرار دهد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: مختلفان طبق این آیین‌نامه به حکم مراجع قضایی به جزای نقدی در بار اول برای پسماندهای عادی از ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال و در صورت تکرار، هر بار به ۲ برابر مجازات قبلی در این ماده محکوم می‌شوند.

به گفته وی همچنین مخلوط کنندگان پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و تخلیه و پخش‌کنندگان آنها در محیط و یا فروشندگان، استفاده‌کنندگان و بازیافت‌کنندگان این پسماندها به جزای نقدی از ۲ میلیون ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال و در صورت تکرار به دو برابر حداکثر مجازات و در صورت تکرار مجدد هر بار به دو برابر مجازات بار قبل محکوم می‌شوند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین تولیدکنندگان پسماند عادی و اشخاص حقیقی و حقوقی مسؤول مراکز و مجتمع‌هایی که پسماند عادی تولید می‌کنند، از قبیل ساکنین منازل، مدیران و متصدیان مجتمع‌ها و شهرکها، اردوگاه‌ها، ‌سربازخانه‌ها، ‌واحدها و مجتمع‌های تجاری، خدماتی، آموزشی،‌ تفریحی و تفرجگاهی در قبال مدیریت اجرایی پسماند عادی پاسخگو بوده و ملزم به رعایت مقررات و شیوه‌ نامه‌های آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها شدند.

وی تصریح کرد: کلیه مراکز تولید کننده پسماندهای ویژه همچنین تولیدکنندگان جزء ویژه پسماند عادی (خانگی) باید نسبت به جداسازی پسماندهای ویژه از پسماندهای عادی در محل تولید اقدام کنند.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین تولیدکنندگان پسماندهای ویژه ملزم به کاهش مقدار و یا شدت آلودگی پسماندها بوده و باید پسماند تولیدی و ظرفیت فعالیت خود را در فرمهای اظهارنامه ثبت و به سازمان حفاظت محیط زیست گزارش کنند، در غیر این صورت مشمول جرایم زیست‌محیطی خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه دستگاههای ذیربط باید قبل از صدور مجوز محل دفن زباله‌ها و پسماندها نسبت به استعلام و اخذ تاییدیه وزارت نیرو در زمینه عدم تاثیرپذیری منابع آبی اقدام کنند، به ایسنا گفت: سازمان حفاظت محیط زیست نیز مکلف شده ظرف یکسال بانک اطلاعاتی جامع پسماندها را با همکاری دستگاه‌ها و مدیریتهای اجرایی ذی‌ربط تهیه کند.

به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور باید اعتبارات لازم جهت اجرایی شدن این آیین‌نامه را در لوایح بودجه پیش‌بینی کند.

وی تصریح کرد: وزارت کشور نیز مکلف است با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست شیوه نامه‌های اجرایی مدیریت پسماندهای عادی و کشاورزی و پسماند ویژه تبدیل شده به پسماند عادی از قبیل تولید، ذخیره‌سازی، جمع‌آوری، جداسازی، حمل و نقل، بازیافت، پردازش و دفع را تا ۶ ماه آینده تهیه کرده و به مورد اجرا بگذارد. این وازتخانه همچنین مکلف شده است ضوابط ، مقررات و دستورالعملهای قانونی را به مدیریتهای اجرایی پسماند عادی و شوراهای اسلامی ابلاغ و محل دفع پسماندهای عادی را بر اساس ضوابط زیست‌محیطی و با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی تعیین کند.

حجت تاکید کرد: محلهای دفع تعیین شده پسماندها در صورت لزوم، با اجرای مفاد قانون نحوه خرید و تملک در اختیار مدیریتهای اجرایی پسماندها قرار گرفته تا طبق ضوابط و مقررات مربوط بهره‌برداری شود.

وی با اشاره به اینکه کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مبادرت به عملیات ساختمانی و عمرانی در سطح شهر، روستا و بخش می‌کنند، باید مقررات و شیوه‌نامه‌های مربوط در خصوص جداسازی، ذخیره و انتقال نخاله‌های ساختمانی را رعایت کنند، به ایسنا گفت: بخشداریها باید بر اساس شیوه‌نامه‌های ارسالی از سوی وزارت کشور نسبت به جمع‌آوری، حمل و دفع پسماندهای عادی بین راهی از قبیل پسماندهای رستورانها، پمپ بنزین‌ها و سایر تاسیسات اطراف راهها و حریم راهها اقدام کنند.

به گفته حجت، وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز باید از طریق گمرکات، از ورود کالاهایی که بر اساس فهرست اعلام شده از سوی سازمان، دارای پسماند ویژه غیرمجاز هستند، جلوگیری کند.

وی با اشاره به یکی دیگر از مواد آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها، گفت: بر این اساس موسسه استاندارد باید ظرف یکسال استانداردهای کاغذ و پلاستیک بازیافتی و موارد مجاز استفاده آنها از جنبه‌های فنی و بهداشتی، کود آلی به خصوص کود کمپوست حاصل از پردازش پسماندهای عادی و کشاورزی، تاسیسات و تجهیزات مرتبط با مدیریت پسماندها از جمله دستگاه‌های زباله سوز و نوع پسماندهای مورد پذیرش از جنبه فنی و بهداشتی، علایم نشان دهنده نوع و جنس پلاستیکها و نیز پلاستیکهای قابل تجزیه در طبیعت را تهیه کند.